|Lenka Hamosova|
|Image / tactile|
|Voor Kira Xonorika is kunstmatige intelligentie geen instrument om de mens na te bootsen, maar een ruimte waarin nieuwe inzichten kunnen ontstaan—en een uitnodiging om in contact te komen met vormen van intelligentie die zich verzetten tegen binair denken.
Geïnspireerd door de teksten van kunstenaar Annicka Yi, ziet Xonorika AI niet als een machine, maar als een levend netwerk, vergelijkbaar met schimmels of bomen—met een eigen manier van communiceren en het waarnemen van de wereld.
Tijdens hun werk met AI ontdekte Xonorika dat machines vaak getraind zijn om alleen dat te produceren wat we al begrijpen of herkennen. Maar wat gebeurt er als de input vormloos, abstract of meertalig is? Om deze meer open ruimte te bereiken, ziet Xonorika het proces als een vorm van samenwerking. Een samenwerking die tijd, geduld en communicatie in meerdere talen vereist—soms tot diep in de nacht.
Hun relatie met AI begon vanuit nieuwsgierigheid en spel, maar werd gaandeweg een manier om opnieuw verbinding te maken met esthetische en taalkundige tradities die door kolonisatie zijn onderdrukt of uitgewist.
Hun praktijk daagt de dominantie van eentalige systemen uit—iets wat ze zelf “algolinguïcisme” noemen—door ruimte te maken voor meerdere manieren van denken, waarnemen en uitdrukken die naast elkaar kunnen bestaan.|
|Kies een niet-menselijke of hybride identiteit die je wilt belichamen voor deze oefening.
Dit kan een plant, dier, schimmel of een ander micro-organisme zijn. Maar het mag ook een speculatieve soort zijn, zoals een klimaatdatageest of een taalvirus.
Ontwikkel je avatar door deze vragen te beantwoorden:
Hoe neem jij de wereld waar?
Hoe communiceer jij? (Bijvoorbeeld via geluid, kleurmetaforen, alleen emoji’s, of via songteksten)
Wat is jouw rol in de wereld? Ben je een verhalenverteller, geheugenbewaarder, onderhandelaar?
- Schrijf een korte beschrijving of achtergrondverhaal van je avatar in de ik-vorm.
Beschrijf waar je bestaat, wat belangrijk voor je is, en wat je nodig hebt van de wereld. - Start vervolgens een interactie met een AI (zoals ChatGPT, Claude of Mistral),
en doe dat minstens 10 minuten lang vanuit het perspectief van je avatar.
Je mag het gesprek beginnen met een aankondiging dat je een rollenspel start. Daarna spreek je niet meer als jezelf. Blijf volledig in je rol.
Gebruik ook de “taal” of communicatiestijl van je avatar.
Bijvoorbeeld: als jouw soort via kleur communiceert, beschrijf dan je gedachten of gevoelens in kleuren en texturen in plaats van woorden.
Als je met geluiden communiceert, vertaal je gedachten dan naar klanken, ritmes of beats.
- Ga daarna nog 10 minuten door met het gesprek, maar stel je prompts in ten minste twee verschillende natuurlijke talen.
Gebruik één taal waarmee het AI-model veel ervaring heeft (zoals Engels), en één waarin het minder getraind is (bijvoorbeeld Fries, Baskisch, Yoruba, Sámi of Haïtiaans Creools). Je mag vertaalhulpmiddelen gebruiken om de prompts op te stellen. - Observeer:
Reageert de AI anders op basis van taal, toon of culturele context?
Wordt je avatar verkeerd begrepen?
Past de AI zich aan jouw identiteit aan?
- Bewaar screenshots of transcripties van je interacties.
Behandel deze als veldnotities van de ontmoeting tussen jouw avatar en de machine-intelligentie. - Maak een klein archief of artefact van je rollenspel-sessie,
zoals een ‘herinnering’ of ‘droom’ van je avatar, of een woordenboek van de taal van je avatar. - Sluit af door uit je rol te stappen en reflecteer op het proces:
Wat heb je geleerd over de beperkingen of aannames van AI?
Hoe beïnvloedde taal het gesprek?
Voelde de AI als een samenwerkingspartner, een vertaler, of iets anders?|
|https://hamosova.com/tuning-in|
|https://aiaiai.art/wp-content/uploads/2025/06/ruky_clay_a_universe.jpg|
|https://aiaiai.art/wp-content/uploads/2025/06/clay_piece_empty.jpg|
